مانیتورهای گیمینگ (قسمت 4)

ویژگی های ممتاز و خاص مانیتور گیمینگ

همگام سازی تطبیقی یا Adaptive Sync

Screen Tears برای اکثر گیمرها فورا قابل تشخیص خواهد بود. یک اشکال گرافیگی که به صورت خط های افقی با تصاویر ناسازگار در بالا و پایین، روی مانیتور در خواهد آمد.

این اشکال شامل کارت گرافیک و مانیتور گیمینگ شما می شود. پردازنده گرافیکی تعداد فریم های متفاوتی را در ثانیه ترسیم می کند، اما صفحه نمایش Refresh Rate ثابتی دارد.

اگر کارت گرافیک در حال بازنویسی بافت قبلی در فریم بافر (Frame Buffer) باشد و همزمان مانیتور فریم بافر را برای Refresh صفحه بخواند، مانیتور تصویر ناهماهنگ را همانطور که هست نمایش می دهد. بالای تصویر ممکن است یک فریم جدید باشد اما قسمت پایینی صفحه همچنان فریم قدیمی را نمایش دهد و افکت Tear ایجاد کند.

V-sync (Vertical Sync)

V-sync (Vertical Sync) یک راه حل ساده را برای این مشکل ارائه می دهد و آن کاهش سرعت فریم درثانیه جهت مطابفت با Refresh Rate مانیتور است. البته اگر FPS بازی از Refresh Rate کمتر شود، V-sync باعث ایجاد اختلال در نمایش روان تصاویر می شود.

برای مثال، GPU ممکن است به طور ناگهانی FPS را 30 فریم در ثانیه کاهش دهد زیرا نمی تواند 60 فریم در ثانیه ارائه دهد. افزایش حجم کاری GPU نیز یکی از دلایل عمده Input Lag است.

در حالی که پیشرفت هایی در زمینه V-sync، مانند Adaptive V-sync شرکت Nvidia صورت گرفته است، 2 تکنولوژی در نمایشگرها راه حل های جایگزین خوبی را پیشنهاد می دهند. این دو راه حل Nvidia G-sync و AMD Radeon FreeSync هستند که مانیتورها را مجبور به هماهنگی با GPU شما می کنند در حالی که V-sync عادی برعکس این کار را انجام می دهد.

مانیتورهای G-sync از تراشه های Scaler و مقیاس ساز G-sync اختصاصی Nvidia برای مطابقت Refresh Rate مانیتور با خروجی GPU و همچنین پیش بینی خروجی GPU بر اساس عملکرد اخیر استفاده می کنند، اضاف بر این که از Input Lag و Stutter (اختلال در نمایش) جلوگیری می کند، که می تواند ناشی از پخش فریم های تکراری در هنگام انتظار برای نمایش اولین فریم باشد.

مانیتورهای AMD Radeon FreeSync عملکردی مشابه دارد و مانیتور را با خروجی GPU مطابقت می دهد تا از Tears و Stutters جلوگیری کند. به جای استفاده از تراشه اختصاصی، آنها بر اساس پروتکل open Adaptive Sync ساخته اند که در DisplayPort 1.2a و نسخه های بعدی DisplayPort تعبیه شده اند. اگر چه مانیتورهای FreeSync اغلب ارزان تر هستند اما پیش از عرضه تست نمی شوند و از نظر کیفیت بسیار متفاوت هستند.

صرفا جهت اطلاعات عمومی:

تفاوت بین Adaptive Sync و Variable Refresh Rate

Variable Refresh Rate یا به اختصار VRR یک اصطلاح کلی برای تکنولوژی هایی است که مانیتور و GPU شما را همگام سازی می کنند. Adaptive Sync یک پروتکل باز (Open Protocol) است که در DisplayPort 1.2a و نسخه های بعدی گنجانده شده است. تکنولوژی های اخیر گرافیکی AMD، Intel و Nvidia می توانند با مانیتورهای مجهز به Adaptive Sync کار کنند.

Motion Blur Reduction یا کاهش تاری در حرکت

هر دو مدل LCD ها و OLED ها، از منطق Sample & Hold (نمونه برداری و نگهداری) استفاده می کنند. به این معنا که نمایش اجسام متحرک به عنوان یک سری تصاویر ثابت که به سرعت در کنار هم پخش می شوند. هر فریم در صفحه باقی می ماند تا فریم بعدی آماده پخش شود. این ماندگاری (Persistence) باعث تار شدن حرکت می شود. زیرا چشم انسان انتظار دارد تا اجسام را به آرامی ردیابی کند نه اینکه آن ها را در موقعیت جدیدی ببیند. حتی در Refresh Rate بالا، که تصاویر را سریع تر و بیشتربه روز می کند، منظق Sample & Hold باعث ایجاد Motion Blur می شود.

ویژگی Motion Blur Reduction از نوردهی پس زمینه برای کوتاه کردن زمان نمایش فریم بر روی صفحه استفاده می کند. قبل از نمایش فریم بعدی، صفحه سیاه می شود و زمان نگه داشتن تصویر ثابت روی صفحه را کاهش می دهد.

این عملکرد مقلد عملکرد مانیتور های CRT قدیمی است، که تکنولوژی متفاوتی از LCD ها را به کار می بردند. صفحه های CRT توسط فسفرهایی که به سرعت پوسیده می شوند روشن شده و باعث ایجاد اختلالات مختصر روشنایی می شوند. این بدین معناست که دربیشتر اوقات در چرخه ی Refresh، نمایشگر تاریک است. این تکانه های سریع در واقع روان تر از Sample & Hold عمل می کنند و Motion Blur Reduction هم با الهام گرفتن از این روش طراحی شده است.

این تکنولوژی در نور پس زمینه فقط باید برای بازی ها یا محتوای سریع فعال شود، زیرا عمدتا باعث چشمک زدن نور پس زمینه می شود، که ممکن است در انجام های روزمره آزاردهنده باشد. آنها همچنین می توانند به طور معمول با فقط با Refresh Rate ثابت (مانند 120 هرتز) استفاده می شوند و همزمان با VRR کار نمی کنند.

انواع پنل های مانیتور گیمینگ

Cathode Ray Tube (CRT)

این مانیتورهای جعبه ای شکل مخصوص کامپیوتر از دهه ی 1970 تا سال 2000 رایج بودند و امروزه نیز توسط برخی از گیمرها به خاطر Input Lag و Response Time پایینشان مورد استفاده قرار می گیرند.

CRT ها از تفنگ الکترونی حجیم برای ارسال یک پرتو برای تحریک فسفرهای قرمز، سبز و آبی روی صفحه استفاده می کردند. این فسفرها در عرض چند میلی ثانیه می پوسند، بدین معنی که نمایشگر با تکه های مختصر در هر Refresh روشن می شود. این منطق باعث یک نمایش نرم و روان مصنوعی در حین پخش حرکات می شود، اما در عوض صفحه به طور واضحی سوسو می زند.

Liquid Crystal Display (LCD)

در LCD های TFT (Thin-Film-Transistor Liquid Crystal Display)، نور پس زمینه از طریق لایه ای از کریستال مایع روی صفحه تابیده می شود و قابلیت چرخیدن، پیچیدن و مسدود شدن را دارد. کریستال های مایع خود نور را ساطع نمی کنند، که تفاوت اصلی بین LCD ها و OLED هاست.

پس از عبور از کریستال ها، نور از طریق فیلترهای RGB (زیر پیکسل ها) عبور می کند. ولتاژ برای روشن کردن هر زیر پیکسل با شدت متفاوت اعمال شده و منجر به رنگ ترکیبی می شود که به عنوان یک پیکسل روشن دیده می شود.

LCD های قدیمی از لامپ های فلورسنت کاتد سرد (Cold-Cathode Fluorescent Lamps یا به اختصار CCFLs) به عنوان نور پس زمینه استفاده می کردند. این لوله های بزرگ و کم مصرف قادر به کنترل روشنایی مناطق کوچک تر صفحه نبودند و سرانجام به نفع دیودهای کوچک تر و کم مصرف تر کنار کشیدند.

پنل های LCD طیف وسیعی از تکنولوژی ها را دارا می باشند و می توانند در بازتولید رنگ، Response Time و Input Lag به ویژه در سطوح بالا بسیار متفاوت باشند. با این حال، کلیات زیر در مورد پنل ها معمولا صادق است:

Organic Light-Emitting Diode (OLED)

مانیتورهای OLED ساطع کننده (Emissive) هستند، به این معنی که خودشان نور تولید می کنند و نور صفحه ی دیگری مانند LCD ها را تغییر، انتقال و نمایش نمی دهند. در OLED ها، استفاده از جریان الکتریکی باعث می شود که لایه ای از مولکول های آلی در جلوی صفحه نمایش روشن شود.

نور پس زمینه ممکن است توسط کریستال های مایع LCD به طور ناقصی مسدود شود و باعث خاکستری شدن مناطق تاریک صفحه شود. از آنجا که OLED ها نور پس زمینه ندارند، می توانند با خاموش کردن پیکسل (یا نور را به حداقل 0.0005 نیت که کمترین مقدار روشنایی نور است، کاهش دهند) به سیاه واقعی (True Black) دست یابند.

بر این اساس، OLED ها نسبت کنتراست بسیار بالا و رنگارنگی دارند. همانطور که LCD ها تکامل نازک تر و باریک تری از CRT ها بودند، حذف نور پس زمینه، OLED ها را باریک تر از LCD ها می کند. این باید دانست که مصرف انرژی در هنگام نمایش محتواهای تاریک، بیشتر خواهد بود در حالی که در نمایش مناطق و تصاویر سفید، مانند یک برنامه های پردازش کلمه، کم مصرف تر هستند.

از معایب OLED ها می توان به قیمت بالاتر، خطر سوختگی داخلی صفحه نمایش و طول عمر کوتاه تر آن نسبت به مانیتورهای قدیمی تر اشاره کرد.

نصب فیزیکی مانیتور گیمینگ

مانیتورهای گیمینگ اغلب شامل یک پایه با ارتفاع، شیب و درجه چرخش قابل تنظیم هستند. این ویژگی ها به شما کمک می کنند تا موقعیت ارگونومیک مانیتور گیمینگ خود را پیدا کرده و در فضاهای کاری متفاوت مناسب باشند.

سوراخ های نصب VESA در پشت مانیتور سازگاری آن را با پایه های متفاوت، از جمله پایه های دیواری یا بازوهای های قابل تنظیم، تعیین می کند. این استاندارد که توسط VESA (انجمن استانداردهای الکترونیکی و ویدیویی یا The Video Electronics Standards Association که گروهی از تولیدکنندگان این عرصه هستند) تعریف شده است، فاصله ی بین سوراخ های نصب مانیتور بر حسب میلی متر، به علاوه ی پیچ های مورد نیاز برای اتصال مانیتور گیمینگ را مشخص می کند.

پورت های مانیتور گیمینگ

در پشت یا زیر مانیتور خود، تعداد زیادی پورت خواهید یافت. رابط های نمایشگر، مانیتور گیمینگ را به خروجی گرافیکی کامپیوتر متصل می کند، در حالی که پورت های USB و Thunderbolt Data داده ها و نیرو را به دستگاه های خارجی (External) ارائه می دهند.

صفحه نمایش

VGA (Video Graphics Array): مانیتور های قدیمی ممکن است دارای این پورت قدیمی باشند، یک اتصال آنالوگ 15 پینی است که در سال 1987 معرفی شد و تنها امکان انتقال ویدیو با حداکثر رزولوشن 3840×2400 را داراست.

Single-Link DVI (Digital Visual Interface): قدیمی ترین رابط نمایشی که در بسیار از مانیتورهای مدرن یافت می شود. این اتصال دیجیتالی 24 پینی در سال 1999 روانه ی بازار شد و تنها قابلیت انتقال ویدیو را داراست و می تواند به آداپتورهای VGA یا HTMI متصل شود. از رزولوشن تا 1920×1200 نیز پشتیبانی می کند.

Dual-Link DVI: این نسخه پهنای باند Single-Link DVI را دو برابر می کند. رزولوشن 2560×1600 را نمایش می دهد و از Refresh Rate 144 هرتز در 1080p پشتیبانی می کند.

HDMI: این رابط معروف ویدیو و صدا را پخش می کند و می تواند به کنسول های بازی متصل شود. کابل هایی با برچسب High-Speed HDMI با هر نسخه از پورت های HDMI قبل از HDMI 2.1 کار کنند.

لوازم جانبی

USB: این پورت های معمولی هم داده و هم نیروی برق را منتقل می کنند. بسیاری از مانیتورها به شما این امکان را می دهند تا کیبورد و موس خود به آنها وصل کنید تا پورت USB آزاد در کامپیوتر خود داشته باشید. پورت های USB Type-C دارای طراحی برگشت پذیر هستند و می توان از آنها به عنوان DisplayPorts نیز استفاده کرد.

تکنولوژی Thunderbolt 3: پورت همه منظوره که از کانکتورهای USB-C استفاده می کند و Display Port 1.2 را پشتیبانی می کند. اضاف بر اینکه داده ها را تا 40 گیگابایت در ثانیه با استفاده از پروتکل Thunderbolt منتقل کرده و برق را نیز تامین می کند.

صدا

ورودی یا Input: جک 3.5 میلی متری برای اتصال کابل صوتی از کامپیوتر، که به شما اجازه می دهد تا صدا را از بلندگو های داخلی مانیتور پخش کنید. توجه داشته باشید که کابل های HDMI و Display Port نیز قابلیت پخش صدا را دارند و برای بسیاری از کاربران راه حلی ساده تری هستند.

هدفون (Headphones): جک 3.5 میلی متری برای اتصال مستقیم هدفون به مانیتور که سیگنال صوتی را از کامپیوتر شما منتقل می کند.

نتیجه

تعیین اینکه در یک مانیتور گیمینگ باید به دنبال چه چیزی باشید بستگی زیادی به انتخاب هایی دارد که در مورد اجزای دیگر کامپیوترتان کرده باشید. مانیتورهای مدرن به طور کلی می توانند جلوی Dropped Frames، Input Lag و Visual Artifact های رایج در مانیتورهای قدیمی تر را بگیرند، اما مقدار رزولوشن، عمق رنگ و سایر ویژگی ها برای هر گیمر متفاوت خواهد بود. این به شما بستگی دارد که کدام گزینه ها را با توجه به نیازتان، به دیگری ترجیح می دهید.